Fiva samasama, Malaria, Dengue Fever o fa'ama'i fa'ama'i mata'utia ma e tele lava ina fa'ateleina i vaega o le teropika ma le va'ai e pei o le Iunaite Setete ma Aferika.I faʻataʻitaʻiga falemaʻi, o faʻamaoniga o le tolu e tutusa lelei ma e faigata ona faʻamaonia.O a la o latou tulaga tutusa ma eseesega?O se aotelega lenei:
- Patogen
masani:
O i latou uma o ni fa'ama'i pipisi mata'utia, e masani lava ona fa'ama'i ma fa'ama'i i atunu'u teropika ma subtropical ma itulagi e pei o Aferika ma Amerika ma tau mafanafana.
Eseesega:
O le fiva samasama ose fa'ama'i fa'ama'i pipisi e mafua mai i le fiva samasama, lea e masani ona a'afia ai manuki ma tagata.
O le malaria o se fa'ama'i mata'utia ma matuiā e mafua mai i parasite o le ituaiga plasmodium, e aofia ai le plasmodium falciparum, plasmodium malariae, plasmodium ovale, plasmodium vivax, ma le plasmodium knowlesi.
O le Dengue Fever ose fa'ama'i fa'ama'i pipisi e mafua mai i le virus dengue, lea e feavea'i i tagata e namu.
- Fa'ailoga fa'ama'i
masani:
O le tele o gasegase atonu e na'o ni fa'ailoga vaivai, e iai le fiva, tiga maso, tiga le ulu, leai se fia'ai, ma le faufau/puai.O ona fa'alavelave e mafai ona i ai ni a'afiaga ogaoga ma fa'ateleina ai fa'ama'i oti.
Eseesega:
Ole tele ole ma'i mama ole Fiva Samasama e fa'aleleia, ma fa'a'ai'uga pe a uma le 3 i le 4 aso.E masani ona maua e tagata ma'i le puipuiga pe a uma ona toe fa'aleleia ma e le toe fa'ama'i.O fa'alavelave e ono aofia ai le fiva maualuga, jaundice, tafetotoi, te'i, ma le tele o totoga ua faaletonu.
O le malaria e faʻaalia foʻi i le malulu, tale, ma le manava.O fa'alavelave e aofia ai le anemia, ga'o, fa'aletonu le toto, fa'aletonu okeni (fa'ata'ita'iga, fa'aletonu fatu), ma koma.
Ina ua mae'a le Fiva Dengue, toe fa'afo'i le tiga, fulafula o pona o le lymph, ma le mageso.O le fa'ama'i muamua o le fiva Dengue e masani lava ona vaivai ma o le a atia'e le puipuiga i le olaga atoa i lenei fa'ama'i fa'ama'i pe a uma ona toe fa'aleleia.O ona fa'alavelave o le fiva Dengue e ogaoga ma e mafai ona i'u ai i le oti.
- Fa'asalalauga masani
masani:
E utia e namu tagata mama'i/manu ma fa'asalalauina le siama i isi tagata po'o manu e ala ia latou u.
Eseesega:
E sosolo le siama o le Yellow Fever e ala i le u a namu Aedes, aemaise lava Aedes aegypti.
O le malaria e feavea'i e namu fafine malaria (fa'aigoa o namu Anopheles).E le sosolo le malaria i feso'ota'iga a le tagata i le tagata, ae mafai ona sosolo e ala i le fa'auluina o le toto po'o mea toto ua pisia, toto totoga, po'o le fefa'asoaa'i o nila po'o tui.
O le fiva Dengue e maua i tagata e ala i le ū o namu fafine Aedes o lo'o feavea'i le virusi Dengue.
- Taimi e a'afia ai
Fiva samasama: E tusa ma le 3 i le 6 aso.
Malaria: E eseese le vaitaimi o le incubation i ituaiga plasmodium eseese e mafua ai le maʻi.E masani ona aliali mai auga i le va o le 7 ma le 30 aso pe a uma ona utia se namu anopheles ua pisia, ae e mafai ona umi masina pe sili atu foi le vaitaimi o le incubation.
Fiva Dengue: O le vaitaimi fa'a'a'ai e 3 i le 14 aso, e masani lava e 4 i le 7 aso.
- Togafitiga auala
masani:
E tatau i tagata ma'i ona maua togafitiga tu'ufua ina ia 'alofia ai le utia e namu ma fa'asalalauina le siama i isi.
Eseesega:
O le fiva Samasama e le'o togafitia i le taimi nei i se vaila'au fa'apitoa.O metotia o togafitiga e masani lava e faʻamalolo ai faʻamaoniga.
O lo'o i ai vaila'au o le malaria o lo'o togafitia lelei i le taimi nei, ma o su'esu'ega vave ma togafitiga e taua tele mo le fofo atoatoa o le malaria.
E leai se togafitiga mo le fiva Dengue ma le motusia o le fiva Dengue.O tagata e maua i le Dengue e masani lava ona toe malosi fa'afuase'i, ma e mafai ona fesoasoani togafitiga fa'ailoilo e fa'amama le fa'anoanoa.O tagata mama'i e maua i le Dengue e tatau ona maua vave togafitiga lagolago, ma o le autu autu o togafitiga o le faatumauina lea o le faagaoioiga o le toto.Afai lava e iai se su'esu'ega talafeagai ma taimi talafeagai ma togafitiga, e itiiti ifo i le tasi pasene le aofa'i o tagata maliliu o le fiva Dengue.
- Auala Puipuia
1. Auala e puipuia ai fa'ama'i e feavea'i e namu
Fa'alava, lanu mama, lima umi pito i luga ma ofuvae, ma fa'a'a'ai iniseti o lo'o iai le DEET i pa'u ma lavalava;
Faia o isi puipuiga i fafo;
Aloese mai teuga manogi po'o mea e teu ai le pa'u;
Toe fa'aaoga le mea e fa'agata ai iniseti e pei ona fa'atonuina.
2.Preventing namu breedin
Puipuia hydrops;
Suia le fagu faatasi i le vaiaso;
Aloese mai pesini;
Va'a e teu ai vai;
Ia mautinoa e leai se vai i totonu o le kesi o le ea malulu;
Tuu fagu ma fagu ua uma ona faaaoga i totonu o le talone lapisi ufiufi;
Aloese mai le fa'atupuina o namu;
E tatau ona teuina lelei meaai ma lafoai lapisi;
E mafai ona tu'uina atu i fafine ma'itaga ma tamaiti e ta'i 6 masina le matutua pe sili atu fo'i ni fa'ama'i iniseti o lo'o iai ni mea fa'ama'i.
Fiva samasama:Fa'ata'ita'i Fa'atau Fa'atau Atu ma le Faumea Fa'atau |Bio-mapper (mapperbio.com)
Malaria:Sili Malaria Pan / PF Antigen Su'ega Fa'atauva'a Fa'atauva'a ma Gaosi |Bio-mapper (mapperbio.com)
Fiva Dengue:Best Dengue lgG/lgM Su'ega Saosaoa Fa'atau Atu ma Faumea |Bio-mapper (mapperbio.com)
Taimi meli: Tes-08-2022